In de Stasi-gevangenis  Hohenschönhausen in Berlien zea een roondleaider: “Kiekt oet vuur ne regering den ’t oonder ’t mom volksgezoondheaid en staatsveailigheid allemoal moatregeln neamp. Zukke regeringen he’w in de DDR 40 joar ehad en iej weet wat ‘r dan gebuurt.” Dén gids - langen board, shagbuul in ’t leenker titzäkn van ’t ofgewaskete spiekerjäske - har zélf in dee gevangenis ezetn.

Beuker, films oawer dee tied vertelt oons oawer ‘t leawen in de DDR. De leu hadn gin oarmood, ze hadn aaltied woark. Etten, dreenken, openboar vervoer was der steal goodkoop. Weainig criminaliteit. Joa, iej mossen 10 joar wochen op een klean autootje. Mear het slimste was het rotgeveul de’j mekoar neet konn vertrouwen. Zelfs oew nöaste familie neet. As ze oe anbrachen, dan wa’j an de buurte. Iej worden neet dood-eschötn, mear oewne carrière-kaansen warn vot. Of ze zatten oe vaste. A’j oew privé-leaven nit mear zeker zeent, dan he’j letterlijk een oorlogsleawen.

Doar mu’k de leste tied vake an deanken. In watvonne wearelnd zi’w toch verestig terecht-ekömmen? Ne kwaliteitskraante as de NRC zorgt ‘r vuur det Hans Wijers duur een privé-appje oawer Yesilgöz eundersteboawn geet. En nee, Wijers mag gin foute dinge zeggen oawer een vrouwelijken VVD-leaider. Veende viej allemoal. Mear een privé-appje. Dinge dee’j in ne opwelling zegnt teegn oew beste kammeroad. Wat juust zó mooi is an oew beste kammeröa… Vake op een momeant van hewige  geveulens… Hugo Logtenberg gooit het op de stroate en Hans Wijers mut vertrekken!? Doar leut Logtenberg, nota bene geboorn in Hengel, zik van de slechtste kaante zeen. En netuurlijk: excuses zeent an-eböaden. Mear fealijk is ’t dan al te late.  

Vriejheaid van meaning, van vergadern, breefgeheaim; allemoal dinge dee te maken hebt met oew privé-meaning. Echte vriejheaid dus. A’j doar an goat slötteln, in watvon laand komme viej dan trechte? A’w doar niks an doot, dan he-w de oale DDR al kilometers in-ehaald. 

Oonze Tweede Kamer mut oetsprekken det privé-apps en alle aandere privé-dinge “van onwearde” zeent. Op groond van geruchen en van-heurn-zegn mu’w gin leu der achterhen doon. Viej zeent met oons allen stoomp op ’n verkeerdn weg. Privé mut privé bliewen. Deankt neet achterof watvuur schade a’j doar een aander met andoot, mear bedeankt dat in ’t vuurten. Dét zol de echte weenst wean. Dan zette viej vuurgood nen echten dikken streep oonder de geruchen van ‘n Tubantia-hoofdredacteur oawer de borrels van Johan Remkes en de Wijers’ privé-apps van ‘n NRC-redacteur.

Gerrit Dannenberg

LOSSER - Vanaf januari geldt  in Losser een subsidieregeling voor het verduurzamen van verenigingen en stichtingen.  De gemeente is van plan om verenigingen en stichtingen in de gemeente Losser te helpen bij het verduurzamen van hun gebouwen, stelt het college een nieuw energiefonds in. Zo kunnen maatschappelijke organisaties een lening afsluiten voor duurzame maatregelen, zoals  het leggen isolatie of zonnepanelen. Daarmee draagt de gemeente bij aan haar ambitie om de energietransitie te versnellen en de lokale duurzaamheid te vergroten. Het Energiefonds werd in 2019 ingesteld om zowel het MKB als maatschappelijke organisaties te helpen bij het treffen van duurzaamheidsmaatregelen.

Voor ondernemers zijn inmiddels andere financieringsmogelijkheden beschikbaar, maar voor verenigingen en stichtingen blijkt het nog steeds lastig om een lening te krijgen. Daarom blijft het Energiefonds voor deze groep bestaan. Het fonds biedt kleinschalige cofinanciering in de vorm van een lening tot maximaal 50.000 met een looptijd van maximaal vijftien jaar. Net als voorheen geldt een rentekorting van twee procent. Het Energiefonds is een revolverend fonds, wat betekent dat terugbetaalde leningen opnieuw beschikbaar komen voor nieuwe projecten. Met deze regeling vergroot de gemeente Losser de kans dat maatschappelijke organisaties kunnen investeren in energiebesparende maatregelen. Dat levert niet alleen een bijdrage aan de energiedoelen, maar zorgt ook voor lagere kosten in de exploitatie van hun gebouwen. Verenigingen en stichtingen kunnen zich naar verwachting vanaf januari aanmelden voor het Energiefonds.

GOOR - Er een aanvraag ingediend voor een omgevingsvergunning, die voorziet in het opknappen van de gevels van een kantoorgebouw' op het aan de Nieuwenkampsmaten van een pand in Goor.  De aanvraag voorziet in het restylen van de gevels (sloop bestaande gevels en opbouwen nieuwe gevels) en het intern verbouwen van het kantoorgebouw. Deze aanvraag is gedaan door erfgoedvereniging Bond Heemschut. De aanvraag voor het restylen van het pand is eerder binnen gekomen dan de aanvraag voor het aanwijzen tot gemeentelijk monument.

Dit betekent dat ten tijde van de aanvraag voor het verbouwen van het kantoorpand er geen sprake was van een beschermde status zoals benoemd in de erfgoedverordening 2022. Het gaat om die reden om een 'gebonden beschikking' voor de aanvraag omgevingsvergunning voor het verbouwen (restylen) van het kantoorgebouw. Het college heeft de omgevingsvergunning verleend. Tegelijk met de aanvraag tot het verbouwen van het kantoorpand loopt de aanvraag voor het aanwijzen tot gemeentelijk monument. Bij de aanvraag tot aanwijzen tot gemeentelijk monument is door Blossom Architecture een waardestelling opgesteld gebaseerd op de beoordelingscriteria van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE). Deze waardestelling is voorgelegd aan de gemeentelijke adviescommissie voor de ruimtelijke kwaliteit. De adviescommissie voor de ruimtelijke kwaliteit heeft op 28 oktober 2025 het advies gestuurd over het rapport van Blossom Architecture.

Per december 2025 heeft de adviescommissie voor de ruimtelijke kwaliteit een tweede advies gestuurd over het rapport van VDJ Architecten. In het advies aan het college wordt geadviseerd het kantoorgebouw aan te wijzen tot gemeentelijk monument en zo zal het dan ook gebeuren.

Enschede - Het college van burgemeester en wethouders heeft besloten het voormalige pand van de Stichting Jongeren Huisvesting Twente (SJHT) aan de Molenstraat de komende twee jaar beschikbaar te stellen als opvanglocatie voor ongeveer 150 vluchtelingen uit Oekraïne. Enschede heeft een inspanningsverplichting voor 1100 opvangplekken. Op dit moment zijn er ongeveer zeshonderd plaatsen beschikbaar op de locaties Noordmolen, Tesinkweide en de appartementen aan de Hengelosestraat/Deurningerstraat.

Het pand aan de Molenstraat komt op korte termijn vrij en is geschikt voor relatief zelfstandig wonen. Bewoners beschikken er over een eigen kamer met voorzieningen zoals keuken en sanitair, wat bijdraagt aan rust, privacy en zelfstandigheid. Het pand maakt onderdeel uit van het ontwikkelgebied Pakhuiskwartier.

Dit betekent dat het gebouw in de komende jaren wordt gesloopt om ruimte te maken voor nieuwe woningen. Tot het zover is, wil het college van burgemeester en wethouders het pand tijdelijk inzetten voor opvang. Voor een periode van maximaal twee jaar. Voor het besluit is er overleg geweest met de wijkraad Lasonder-Zeggelt-Boddenkamp. De wijkraad staat in de basis positief tegenover de tijdelijke opvangperiode van maximaal 2 jaar en ziet op dit moment geen bezwaren tegen het besluit. Wel heeft de wijkraad enkele aandachtspunten meegegeven zoals proactieve informatievoorziening aan direct omwonenden; een vast contactpersoon/aanspreekpunt voor vragen en meldingen; een evaluatiemoment eind 2026 om de effecten op de wijk te bespreken. De gemeente vindt zorgvuldigheid en transparantie belangrijk. Daarom organiseert zij een inloopbijeenkomst op maandag 22 december van 18.30 tot 20.00 uur in De Noordmolen. Direct omwonenden zijn hierover per brief geïnformeerd.

Voor de tijdelijke opvang is een omgevingsvergunning nodig. Zodra het ontwerpbesluit ter inzage ligt, worden omwonenden hierover geïnformeerd. Zij kunnen dan een zienswijze indienen. Na het definitieve besluit is bezwaar mogelijk. De voorbereidingen verlopen in drie fasen. Eind 2025: Inspectie van het gebouw samen met SJHT, het vaststellen van benodigde aanpassingen en begin 2026 start van de verbouwing en inrichting.