Overigens CMXIII

De namen van Reinbert de Leeuw en Arnold Schönberg werden vanmiddag genoemd. Dat kan gebeuren als je Radio 4 op hebt staan. Ik heb niet zoveel met De Leeuw. Ik geef ik toe, dat de muziek van De Leeuw, precies een jaar geleden van ouderdom gestorven, voor mij moeilijk  en duister is. Het was wel een bijzondere man, de mens en de musicus. Opeens hoorde ik op de radio de naam Karl Kraus en ik veerde op. Van hem heb ik boeken gelezen, tentoonstellingen bezocht, over hem een debat bijgewoond in Wenen (met Armando), waar ik verbleef. Armando was schrijver, musicus en schilder. Het debat ging over Oskar Kokoschka, Alma Mahler én schrijver/criticus Karl Kraus.

Kraus! Het belang van schrijven, van het met de pen ophemelen én neersabelen. Je kunt heel precies zijn met de pen, elke komma betekenis geven. Dat brengt me bij een verhaal over Karl Kraus. In juni 1914 stormde een vriend van Kraus paniekerig diens werkkamer in Wenen binnen en riep dat de beoogde keizer Frans Ferdinand van Oostenrijk was vermoord en dat het oorlog was. Kraus reageerde niet en dat wekte de toorn van vriend die hem toebeet dat het oorlog was een geen tijd je om een komma te bekreunen, waarna de schrijver zich toch even tot hem wendde en de waarheid zei: 'Als elke komma altijd goed zou staan, wordt er geen moord gepleegd en zal er geen oorlog zijn.'

Daar kan ik een hele dag over peinzen en fabuleren, vandaag dankzij Radio 4. En ik luisterde vanavond naar de vanmiddag aangekondigde opname van de 'Gurrelieder' van Schönberg onder leiding van de vandaag betreurde dirigent. Lang leve Radio 4. Lang leve de negentiende eeuw.

 

 

.