Gelijkblijvers en verliezers besturen Overijssel; winnaars buitenspel
ENSCHEDE/ZWOLLE - De winnaars van de statenverkiezingen vallen in Overijssel buiten de boot, want twee partijen die gelijk bleven gaan met drie partijen die verloren een provinciale coalitie vormen en dus de gedeputeerden leveren. De twee nadrukkelijke winnaars van de verkiezingen, Forum voor Democratie (uit het niets op zes zetels) en GroenLinks (twee zetels winst), worden buiten het college van gedeputeerde staten gehouden, De gelijkblijvers VVD en SGP gaaan in zee met de verliezers CDA, ChristenUnie en PvdA.
Er is maar één winnaar van de informatie en is de PvdA en dat zal niet veranderen in het aansluitende formatieproces, want dat is appeltje-eitje. Het is de PvdA gelukt zich in de nieuwe coalitie te wringen. Dat was ook de doelstelling voor en na de verkiezingen: meeregeren, naar nu blijkt ten koste van alles, nou ja, bijna alles, want een coalitie met Forum voor Democratie ging de achterban van de sociaal-democraten te ver, wat vooral met beeldvorming te maken moet hebben gehad. In de huidige coalitie-in- de dop is de PvdA evenwel de rode schaamlap voor een confessioneel-rechts conglomeraat, met CDA, VVD, SGP en ChristenUnie, waarbij alleen de laatste op sommige punten wellicht een bondgenoot kan zijn.
Vermoedelijk wil de PvdA ten koste van heel veel offeranden in Overijssel meeregeren omdat ex-fractievoorzitter De Bree per se gedeputeerde wil worden. Hij was ook bereid te regeren met Forum voor Democratie en de SGP en hij is nu eveneens bereid een meer centrum-progressieve coalitie (met het CDA, maar ook met winnaar GroenLinks) te offeren op het altaar van pluche en pegels. Net als de ChristenUnie zal de PvdA erop wijzen dat de provincie geregeerd moet worden (zoiets zeggen ze van het land ook altijd) en dat dit wat mag kosten, zelfs eer en principes. Het zou ook goed zijn als duidelijk wordt dat De Bree en CDA-gedeputeerde Van Hijum niet enkel plaatsgenoten zijn, maar het ook goed met elkaar kunnen vinden.
Het kan allemaal niet verbloemen dat het CDA meer dan alleen zetels heeft verloren, want eigenlijk ook de formatie, die de PvdA uiiteindelijk in tweede aanleg wél heeft gewonnen, zij het met inlevering van veel. Meteen na de verkiezingen gaven Van Hijum en zijn VVD-collega Van Haaf te kennen dat er 'een coalitie over rechts' moest komen, met Forum voor Democratie en met de SGP. Kennelijk mocht Forum louter aanzitten en koffiedrinken, maar vooral geen standpunten ventileren, laat staan in het 'regeerakkoord' opnemen. Daar kan leidsman Almekinders met recht en reden tegen fulmineren. De beide Vantjes (Haaf en Hijum) zaten erbij, keken ernaar lieten het gebeuren, elk met het eigen belang. Van Hijum wilde liever een middencoalitie dan een rechtse en bovendien zijn dorpsgenoot naast zich als gedeputeerde. Van Haaf is uiteindelijk de grootste verliezer, want gaf de door haar gewenste coalitie over rechts met Forum voor Democratie binnen de kortste keren op uit angst anders GroenLinks Of Erger te krijgen.
De angst regeert, want zowel een rechtse coalitie is mogelijk, net als een linkse. De rechtse bestaat uit CDA, VVD, Forum voor Democratie en SGP, al dan niet met 50Plus. De linkse bestaat uit CDA, GroenLinks, ChristenUnie, PvdA en SP, al dan niet met de Partij voor de Dieren. Inderdaad, kleine meerderheden en wellicht wisselende meerderheden, maar dat is wat politiek ook kan zijn: niet op de macht, maar op de inhoud. Het is geen onzin als Forum voor Democratie laat weten dat het provinciale partijkartel de zittende macht bestendigt en dat GroenLinks over een concentratie van conservatieve krachten in Overijssel spreekt.