MARKELO – Mede om religieus erfgoed in Overijssel onder de aandacht te brengen is een wandelroute van ruim driehonderd kilometer uitgezet. De route, Torenpad gedoopt, voert langs vijftig religieuze gebouwen in Overijssel. Het doel is bezoekers te enthousiasmeren om wandelaars met een frisse blik naar kerken, kapellen en andere gebedshuizen te laten kijken en ze mogelijk ook te bezoeken.

Hoewel het kerkbezoek al jaren afneemt, kunnen deze plekken nog steeds verwonderen en inspireren. Te denken valt aan eeuwenoude fundamenten, markante torens en de verhalen die schuilgaan achter muren en glas-in-loodramen. De vraag hoe kerken hun plek in de samenleving behouden, speelt al sinds het begin van de ontkerkelijking. Ook erfgoedadviseurs Mireille Dosker en Sharan Bekker, verbonden aan Het Oversticht en Steunpunt Cultureel Erfgoed Overijssel, denken mee over mogelijke oplossingen. Samen met lokale gemeenschappen en overheden kijken ze naar nieuwe bestemmingen voor kerkgebouwen, zodat deze niet alleen voor gelovigen, maar voor iedereen van betekenis blijven. De route sluit aan bij bestaande routes zoals het Christoffelpad en Monnikkenspoor.

Van de soms roerige geschiedenis van de dorpen en steden tot de architectonische en landschappelijke keuzes die deze plekken hebben gevormd, en waaraan je als bezoeker op jouw beurt een nieuwe betekenis voor de gemeenschap kunt toevoegen.

De vraag hoe kerken hun plek in de samenleving behouden, speelt al sinds het begin van de ontkerkelijking. Ook erfgoedadviseurs Mireille Dosker en Sharan Bekker, verbonden aan Het Oversticht en Steunpunt Cultureel Erfgoed Overijssel, denken mee over oplossingen. Samen met lokale gemeenschappen en overheden kijken ze naar nieuwe bestemmingen voor kerkgebouwen, zodat deze niet alleen voor gelovigen, maar voor iedereen van betekenis blijven.

Het wandelen zelf draagt bij aan die beleving. Je bent in beweging, kijkt om je heen, neemt de omgeving anders waar. Via deze lange route maak je kennis met een divers palet aan religieus erfgoed: van oude kloosterresten tot eigentijdse bouwwerken, vaak omgeven door prachtige landschappen. Door onderweg regelmatig een pauze te nemen en stil te staan bij het verhaal dat de stenen vertellen, krijgt het erfgoed een nieuwe betekenis.

Nu de dreiging van oorlogsgeweld de bevolking noopt tot het treffen van noodmaatregelen, is het zinvol hier een epistel aan te wijden. Niet omdat ik een zeker commercieel belang heb bij bepaalde artikelen die de impact van de aanstormende vijand vertragen, maar simpel vanwege mijn onbevangenheid. Deze niet licht te onderschatten eigenschap leidt ertoe, dat ik instinctief de juiste keuzes maakt. De eega wijdt zulks aan het geluk dat onnozelen ten deel valt, maar ik ben slim genoeg om die visie niet te delen. Enfin: vooruit met de geit.

In de pers werden onlangs diverse noodpaketten besproken, die overigens weinig  verschilden. De inhoud bestond doorgaans uit conserven, een zaklantaarn met batterijen alsmede een simpel radiootje. Een enkele fabrikant gooide er nog een noodaggregaat tegenaan teneinde die zaklamp aan de praat te houden en zuiveringstabletten om uit rioolwater een min of meer drinkbaar geheel te maken. Op het eerste gezicht zinvol gerei, maar nader beschouwd rommel.

Waarom? Omdat hiermee de Rus ernstig wordt onderschat. Wie des avonds met een zaklantaarn in de weer is en het noodaggregaat laat loeien, tabletten in een doorgetrokken toilet smijt en daarboven de radio op standje tien heeft, zal het loodje leggen voordat men “Wie is daar?” roept.  Evident is, dat het anders moet.

Ten eerste: wie geen houtkachel heeft, dient deze aan te schaffen. We weten immers wat Poetin doet met kabels; dan is koude een vijand. Verder pleit ik voor een pakketje punaises, tubes lijm, spijkers en hout: maar dat laatste heeft de kachelhouder vanzelf in zijn bezit. Waarom? Ik noem in dat verband slechts twee woorden: home alone. Deze film, waarbij een minderjarige met genoemde voorwerpen een duo bandieten weet uit te schakelen, moet ons inspireren. Wie zorgt dat de aanstormende hunnen hindernissen ervaren bij de betreding van uw huis en haard, zal wellicht gespaard blijven. Dan zijn de anderen met hun radio en andere zinloze spullen de Sjaak.

Ten slotte: maak geen gebruik van laptop of andere gemakkelijk te hacken devices. 

TEKKST: Erik Endlich

HENGELO – De gemeente Hengelo heeft vandaag op geheel eigen wijze  een nieuwjaarsreceptie aangericht, niet pompeus, maar rustig, met aandacht voor elkaar, zonder ronkende toespraken. Wel releveerde burgemeester Schelberg dat ook in Hengelo het komende jaar  uiteraard zal worden stilgestaan bij tachtig jaar vrede; het einde van de Tweede Wereldoorlog.

Bovendien wees de burgemeester zijn gehoor er en passant er op dat het komende jaar aandacht zal worden gegeven aan het feit dat het graven van de Twentekanalen niet alleen werkgelegenheid stimuleerde, maar ook de bereikbaarheid van de regio bevorderde en op vele fronten het leven der Tukkers veraangenaamde, zowel materieel als financieel.

Schelberg keek terug op het afgelopen jaar, maar blikte ook vooruit op het net begonnen 2025. Het was een bijzonder jaar voor Schelberg, want hij werd beëdigd voor zijn derde termijn van zes jaar als burgemeester van Hengelo. Mede ter gelegenheid daarvan ging hij in gesprek met twaalf inwoners, wat een serie persoonlijke verhalen opleverde, die zijn gebundeld in een boekje. 'Het was bijzonder om te doen, maar ook weer heel gewoon.'

Schelberg heeft in zijn twee eerdere termijnen als burgemeester de verbinding gezocht met inwoners van de stad. Aan het begin van zijn derde termijn wilde hij dat op een bijzondere manier doen. Hij deed dat in de vorm van een serie interviews met 'gewone' inwoners van Hengelo met als doel om meer begrip en verbondenheid te creëren en het ‘onbekende’ een gezicht te geven. Om zomaar met een vreemde in gesprek te gaan, kan voor mensen best een stap zijn. Is dat voor de één vanzelfsprekend, voor de ander betekent het uit zijn of haar comfortzone komen. De boodschap aan het einde van het jaar en de oproep voor 2025 van Schelberg? 'Dat we allemaal uit onze eigen bubbel stappen. Ik blijf dat ook doen.'

Schelberg kijkt ook met veel genoegen naar de ontwikkelingen in de Hengelose binnenstad en hij doet zulks in zijn rol als een burgemeester.

In Tubantia steun kortens een groot verhaal van nen domie den neet mear in God geleuwdn. Vief joar was’e met emeritaat en in dee joaren heelmoals ongeleuwig ewörden. Ik leus twee grote kraantenpagina’s vol clichés van leu dee ’t in de religie ook het lecht is oet-egoan. Dissen domie leus non ‘n Biebel vuural literair... De-j vuur ‘t literair leazen van ‘t Grote Book eerst vief joar met pensioen munn wean is toch wal heel jammer van al dee vuurgoande tied. Wat zi-j dan nen hoop mis-elop. Mer vruit.

Zon verhaal oawer dissen ongeleufelijken domie gef neet zo völle extra’s. Het lik wal ’n betje op ’t getugenis van leu dee der ineens achter komt dat de wearlnd nit plat is. Gin echt niejs vuur geleuwigen dee ’t geleuwe ook kwiet zeent ewörden. En ook neet vuur leu dee dwars teegn aandermans-better-weetn in toch bliewt geleuwen. Is dat eagenlijk ook neet het gote weazenskenmoark van geleuwen?

De verhalen van leu dee ’t oet godsdienstige clubs zeent estapt kö’j te ballast leazen. Jehovagetugen dee neet mear langs de duurn goat, Mormomen met veraanderde deankbeelden, teluurgestealde Baghwans, theoloog Harry Kuitert den lange geleden al zea de-w God zelf bedacht hebt, Hara Krishna’s met spiet as höare in ’n kop en bioloog-schriewer Maarten ’t Hart (non 79 joar) den ’t vuur al zinne frustraties in de koarke zelfs de P.C. Hooftpries hef ekreegn. Wat mut zonnen kniepköttel van zowat  80 joar met 60.000 euro doon? Mer is det eagenlijk nit ook het grote wezenskenmoark van kniepköttels?  

In Nederlaand ma-j zeggen wa-j deankt, geleuwt of neet geleuwt. Doar mu-w heel zeunig op wean. De Biebelgeleuwers dee zon verhaal least weet det ook. Ze zengt het abonnemeant op de kraante der nit um op. Ook al krie-j als geleuwer het geveul de-j as nen onnozeln blood wordt vot-ezat umda-j nog geleuwt in dee sprookjes oet het Grote Book. Vuural het weurdje “nog” maakt dudelijk dat ’t ne kwestie van tied is met oew geleuwe. Nog eawen wochen en dan koompt ’t vanzelf wal trechte met det achterhaalde gedoo. Mear de geleuwers nemt het vuur kennisgeving an en zeent echt nit van plan um oe – biej geleagenheaid – een kop der of te doon.

Ik zitte non te wochen op een verhaal oawer twee kraantenpagina’s met nen moslim den de Koran as een literair book is goan zeen en doar op dezelfde manere met ummegeet as de Biebelgeleuwers.

tekst :Gerrit Dannenberg