Overigens CCCXCIX

Herfstfruit

Onlangs had ik een afspraak bij de bibliotheek in Enschede. Deze oudste stadsbibliotheek van Twente is gehuisvest  in een slecht onderhouden blokkendoos. Er is zicht op nieuwe huisvesting, maar waarom en waarvoor…want ja, hier en daar ligt nog een boek, maar het is toch vooral een aanbod van cursussen. Net als in andere wereldsteden, zoals Almelo en Hengelo, is de 'bieb' in Enschede een pleisterplek voor wie wil macrameeën, internetten of een cursus volgen om te leren opvoeden dan wel de geheimen van yoga.

Het heeft helemaal niets meer te maken met de idealen van de fabrikanten als - in volgorde van opkomst - Blijdenstijn in Enschede, Salomonson in Almelo en Stork in Hengelo. De industriëlen namen het initiatief voor openbare bibliotheken naar aanleiding van wat ze in Engeland ontdekten. Ze lieten zich inspireren door het ‘free library’-idee van de Britse fabriqueurs. Er moest worden gelezen en naar aanleiding daarvan ter scherping van de geest gedebatteerd. Wat is ervan over? Boeken hooguit nog bijzaak! Gekke dingen!

Wat is er nog over van het ‘disputeercollege', de ‘Maatschappij tot Nut van 't Algemeen', de ‘Heffe des Volks’. Het is tijd voor vernieuwing van onderop en die komt ook: ik weet in een straal van 25 kilometer om mijn woning drie minibibliotheken te staan in tuinen van particulieren. Je kunt een boek pakken als je er ook één achterlaat. Ik kom er ongeregeld. Het is prima te combineren met de vruchten van het boerenland: aardappelen, groenten, struikvruchten en pruimenjam, herfstfruit voor het hoofd en de ziel.